جن از دیدگاه قرآن (قسمت دوم)

وجود ذکور و اناث و تولید نسل درمیان اجنه

اراده و قدرت خداوند از طریق رابطه ی علت و معلول که توسط ذات مقدسش بر هستی برقرار شده در عالم جاری است . یکی از پیچیده ترین و شگفت انگیزترین این روابط مسئله ی نرو مادگی موجودات است که اگر این رابطه نبود نسل تمام مخلوقات از بین می رفت . برای هر چیزی فناست و هر نفسی مرگ را می چشد پس اگر جای آن چه را که از دست می رفت چیزی پر نمی‌کرد تولید و تکثیر معنایی پیدا نمی کرد . بنابراین خداوند به وسیله نرو ماده قرار دادن هر چیزی نقص و کمبود هر موجودی را جبران و آن را به سوی کمال خویش سوق می دهد. سوره الرحمن 26 /  كل‏ مَنْ عَلَيهَا فَان

كلُّ نَفْسٍ ذَائقَةُ المْوْت    / سوره آل عمران  /185

قرآن کریم مسئله زوجیت را به طریقی گسترده بیان نموده وآن را شامل تمام مخلوقات می داند جن نیز که یکی از مخلوقات خدای سبحان می باشد ، مستثنای از این قاعده نیست و آن ها نیز دارای دو جنس نرو ماده  می باشند .مرد و زن ، فرزندان ، عشیره  ، قبایل ، طوایف و ملل دارند . در رابطه با نرو ماده بودن جن به آیات زیر می توان استدلال نمود .

سُبْحَانَ الَّذِى خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَ مِمَّا لَا يَعْلَمُون     یس / 36

منزه است آن که همه ی جفت ها را بیافرید از آن چه زمین می رویاند و همچنین از انسان ها و از چیزهایی که نمی دانند .

عمر جن :

این که میزان متوسط عمر چقدر است مشخص نیست شاید بتوان گفت همان گونه که عمر انسان در ادوار مختلف میزان متغیر داشته است . عمر جن نیز این چنین باشد.

مکلف بودن جن

انس و جن دو موجود ارزشمند :

 

آن چه از آیات  قرآن مجید بر می آید ، حکایت از این دارد که جن موجودی است با شعور و اراده که به اقتضای طبیعتش از حواس بشر پوشیده می باشد جن مانند انسان مکلف به اعمال است و در مقابل اعمال خویش مسئول و پاسخگو ست و در مقابل امتیازاتی که به او داده شده همانند انسان از او تکلیف می خواهند. چنان که خداوند می فرماید  :

ما جن و انس را مگر برای عبادت نیافریدیم ."   وَ مَا خَلَقْتُ الجِنَّ وَ الْانسَ إِلَّا لِيَعْبُدُون    سوره ذاریات  /56

بر اساس سخنان بالا لازم می آید که برای جن هم مانند انسان پیامبرانی بیاید تا راه راست را به او نشان داده و مسیر هدایت را به او بنمایند و به سوی خداوند متعال دعوتش کنند ، لذا قرآن مجید در این رابطه می فرماید :

يَامَعْشرَ الجِنِ وَ الْانسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَتىِ وَ يُنذِرُونَكمُ‏ْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَاذَا  قَالُواْ شهَِدْنَا عَلىَ أَنفُسِنَا  وَ غَرَّتْهُمُ الحَيَوةُ الدُّنْيَا وَ شهَِدُواْ عَلىَ أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كاَنُواْ كَفِرِين            سوره انعام /130

ای گروه جن و انس آیا برای هدایت شما از جنس خود شما رسولانی نیامد که آیات مرا برای شما بخواند و شما را از مواجه شدن با این روز سخت محشر بترسانند ؟ آن ها با نهایت پشیمانی جواب دهند که ما به جهالت  ( به مخالفت رسول ) و بدی بر خود گواهی می دهیم و زندگانی دنیا آن ها را مغرور ساخت و در آن حال    می فهمند و بر خود گواهی می دهند که به راه کفر و ضلالت می رفتند  .

از این آیه استفاده می شود که : اولا افراد جن دارا ی شعور بوده و قدرت درک و وجدان دارند .: ثانیا جن دارای تکلیف و مسئولیت بود و مورد بازخوایت و خطاب و عتاب است و قدرت دریافت رسالت و انذار و بشارت را دارد : ثالثا جن همانند تمام موجودات عالم در قیامت حضور خواهد داشت و به سوب بعث عمومی درحال حرکت است . رابعا نشان می دهد مسئله قیامت و موت از مسایل غیبی و پنهانی است و جن نیز در مورد جایگاه آخرت ، علم و اطلاع محسوس ندارد.

در این آیه بر آمدن پیامبرانی بر جن و انس تصریح گردیده است ، چنانچه از ظاهر آیه بر می آید  " رسل منکم  " بیانگر این مطلب است که رسولانی از جنس خودشان می باشد ، هر چند علامه طباطبایی  این را قبول ندارند و معتقدند که این آیه هیچ دلالتی بر این مطلب ندارد که برای جن پیامبرانی از جن او برای انس انبیایی از انس مبعوث کرده باشند . تفسیر الامیزان ج 7 ، ص 488

از نظر عقلی نوع انسان از نظر کمال در مرتبه ی بالاتری نسبت به جن قرار دارد ، لازم می آید پیامبرجنیان همان پیامبران انسان ها باشند و از آن جهت که خلقت جن طبق آیه قرآن که می فرماید :

وَ الجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْل        سوره حجر /27

قبل از انسان بوده است ایجاب می کنند که در آن زمان پیامبرانی ازجنس خود جن بوده باشند ، چون انسانی نبوده است تا پیامبری از انس باشد مگر این که بگوییم قبل ازخلقت انسان پیامبران انسان بر آنها مبعوث شده اند که چنین امری بعید است و با عقل و نقل سازگاری ندارد . این دو وجه را می توان به این صورت با هم تلفیق نمود و توضیح داد که پیامبران آن ها قبل از خلقت انسان از جنس جن بوده اند و بعد از خلقت انسان ، پیامبران آن ها از نوع انسان شده اند.

جن در کجا به سر می برد ؟ جن در زمین و آسمان

یکی از سوال هایی که در مورد جن مطرح است ، این که مکان زندگی جن کجاست ؟آیا جن در زمین زندگی می کند یا درآسمان ؟ وقتی که دراین باره به قرآن کریم رجوع کرده و درآیات آن تدبر می کنیم به این نتبجه می رسیم که قرآن به طور صریح مکان زندگی جن را مشخص ننموده است . بلکه اشاره به حضور جن در زمین دارد . از جمله آیات اولیه سوره جن و آیات 32-29 سوره احقاف که به گوش دادن تعدادی از افراد جن به تلاوت قرآن پیامبر اسلام و یا حضور آن ها در سپاه سلیمان اشاره می کند از طرف دیگر آیاتی وجود دارد که حکایت از حضور آنها  در آسمان دارد . از جمله در سوره جن می فرماید :

وَ أَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَ شهُبًا       سوره جن /8

وَ أَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ  فَمَن يَسْتَمِعِ الاْنَ يجِدْ لَهُ شهَابًا رَّصَدًا        سوره جن /9

آیات فوق اشاره دارد به این که قبل از بعثت پیامبر اسلام جنیان به راحتی در آسمان رفت و آمد می کرده اند و حتی یک سری اخبار غیبی را با درکمین نشستن به دست می آورده اند ،که پس از تولد یا بعثت پیامبر ، این امکان از آنها گرفته شد ، و توسط نگهبانان آسمانی و به وسیله شهاب آن ها از آسمان رانده می شدند. باز در این جا این آیات این معنا را نمی رساند که جنیان به کلی ازحضور در آسمان منع شدند ، بلکه بیانگر این است که افراد جن از شنیدن اخبار غیبی که با به گوش نشستن به دست می آوردند ، منع شدند و همان گونه که گفتیم این در پی یک حادثه مهم بود به همین دلیل آن ها دچار حیرت و سرگردانی شده و در پی آن بر آمدند تا بدانند دلیل این مسئله چیست که قدرت قبلی از آنها سلب شده و درپی این جست و جو با پیامبر و قرآن کریم آشنا شدند و به پیامبر (ص) ایمان آورند.

 

 آیا جن دیده می شود  ؟

در مورد دیده شدن جن ، آیات قرآن کریم به صورت صریح اشاره ندارد . در حالی که در رابطه با تجسم ملک و به صورت بشر در آمدنش در سوره ی مریم صریحا آمده است که : ما روح خود ( روح القدس که فرشته اعظم است ) را بر او ( در صورتی زیبا ) مجسم ساختیم  .

فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا      سوره مریم  /17

آن چه مسلم است ، جن ما را می بیند ، اما ما او را نمی بینیم . چرا که در آیه ذیل درباره ی بر حذر داشتن بنی آدم از شیطان و ابتاع او آمده است :  او و هم جنسانش شما را از جایی می بینند که شما آن ها را نمی بینید . إِنَّهُ يَرَئكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنهُم    سوره اعراف /27

بنا به روایات ، تجسم یافتن و دیده شدن جن حتمی است و آن ها به محضر ائمه می آمدند ومسایل و مشکلات خویش را سوال می کردند .در کتاب شریف اصول کافی به چندین روایت دراین باره اشاره شده است که در این جا به اختصار تنها به ترجمه ی آن ها بسنده می کنیم : ابن جمل گوید : در خانه ی امام صادق (ع) ایستاده بودیم که مردمی شبیه سیاه پوستان سودانی بیرون آمدند که لنگ و روپوشی در برداشتند ، از امام صادق (ع) راجع به آن ها پرسیدم ، فرمود : ایشان برادران جن شما هستند .

حکیمه دختر موسی بن جعفر (ع) گوید : امام رضا (ع) را دیدم در هیزم خانه ایستاده . آهسته سخن می گوید و من دیگری را نمی دیدم ، گفتم آقای من با چه کسی آهسته صحبت می کنی ؟ فرمود : این عامر زهرایی است که نزد من آمده ، و چیزی می پرسد و درد دل می کند . عرض کردم : آقایم دوست دارم بشنوم ، فرمود : بشنو ،من گوش دادم صدایی مانند سوت شنیدم و تا یک سال مرا تب گرفت .

با توجه به اینکه احادیث بسیاری در این باره وجود دارد اما ما به اختصار به دو مورد آن اشاره کردیم  و چند نکته را در باره جن روشن می کند :  این که افراد جن می توانند در برخی موارد استثنایی توسط انسان دیده شوند و این دیده شدن به شکل های مختلف می تواند باشد . به عبارتی ، آن ها محدود به شکل و شمایل خاصی نیستند ، بلکه قادرند خود را به هر شکلی که بخواهند در آورند . هر چند آن ها از نظرکمال بحد انسان نمی رسند و نوع جن نسبت به نوع ا نسان  در مرتبه ی پایین تری قرار دارد : اما دارای یک سری قدرت ها یی ما فوق قدرت انسان هستند .دیدار و ارتباط و ملاقات با جن ، شرایط خاص و ظرفیت روحی خاصی را می طلبد که دسترسی به آن برای هر کسی به آسا نی میسر نمی باشد . چنانچه در حدیث اشاره شد دختر امام هفتم نیز به راحتی قادر به شنیدن صدای جن نشد و شنیدن صدای جن برای او عوارض به همراه داشت . از افراد جن همانند انسان ها مسلمان و شیعه معتقد به امامت علی (ع) و فرزندانش می باشند و پیرو و فرمان بردار آن ها هستند . اما این دلیل چیست که خداوند تبارک و تعا لی انسان را ازدیدن جن محروم نموده در حالی که عکس آن صادق نیست . در همین باره استاد مطهری  می فرماید : باید گفت به لحاظ انحطاط مراتب کمالی و معنوی جنیان ، برخورد انس با جن و رابطه ی مستقیم انسان با جنیان سبب می شود که تا روح انسان خراب گردد و لذا از این جا یک  دستور العمل از قرآن می توان دریافت کرد که آن این که گرچه جنیان هم مخلوق اند و مسئول و حتی پاره ای از آنان مومن ، ولی انسان ها نباید با این مخلوق ارتباطی برقرار نموده و مستقیم رابطه بر قرار کنند و پیامبر هم چنین نکرد. یعنی خدا نخواست که پیامبر ارتباط مستقیم با آنان داشته باشد، این موضوع هیچ منافاتی با امکان ارتباط مستقیم با آنان ندارد ، کما این که به طور مسلم عده ای از انسان ها هستند که می توانند با جن ارتباط مستقیم بر قرار نمایند . تفسیر قرآن ، ص 22

ملاقات و گفتگو با مدعیان ارتباط با جن

آن چه در فصل های گذشته گفته شد ، بر اساس مدارک موجود در قرآن و حدیث و کتب دیگر بود ، اما این فصل مربوط می شود به بحث شهود و بیان کسانی که مدعی رابطه با جن هستند .

ارتباط با جن و دخالت اجنه در زندگی بشر از دیر باز ذهن انسان را به خود مشغول کرده است در حال حاضر ، در جهان ، افراد زیادی وجود دارند که مدعی هستند با جن رابطه دارند و یا ابراز می کنند موجودی اسرار آمیز در وجود آن ها هست که روح وروان آن ها را به تلاطم آورده است بعضی ها هم ادعا دارند که نه تنها ارتباط با جن دارند بلکه قادر هستند آنها را به تسخیر درآورند .

Template Design:Afzadi